{"id":1110,"date":"2024-06-05T11:51:27","date_gmt":"2024-06-05T11:51:27","guid":{"rendered":"https:\/\/www.techopedia.com\/pp\/?post_type=definition&p=1110"},"modified":"2024-10-18T12:46:13","modified_gmt":"2024-10-18T12:46:13","slug":"tokenomika","status":"publish","type":"definition","link":"https:\/\/www.techopedia.com\/pl\/slowniczek\/tokenomika","title":{"rendered":"Tokenomika"},"content":{"rendered":"
Tokenomika<\/strong> jest terminem, kt\u00f3ry odnosi si\u0119 do badania poda\u017cy, popytu, dystrybucji i wyceny kryptowalut<\/a>. Wywodzi si\u0119 od s\u0142\u00f3w \u201etoken\u201d i \u201eekonomia\u201d, dlatego czasem m\u00f3wi si\u0119 tak\u017ce o \u201cekonomii token\u00f3w<\/strong>\u201d.<\/p>\n Tokenomika obejmuje praktycznie wszystkie aspekty kryptowaluty \u2014 pocz\u0105wszy od jej mechanizmu emisji<\/strong> i spalania<\/strong>, a\u017c po u\u017cyteczno\u015b\u0107<\/strong> i inne cechy. Jest to wi\u0119c z\u0142o\u017cony i wielodyscyplinarny temat.<\/p>\n Inwestorzy badaj\u0105 tokenomik\u0119, aby oceni\u0107, czy dana moneta cyfrowa ma zr\u00f3wnowa\u017con\u0105 konstrukcj\u0119 ekonomiczn\u0105.<\/p>\n Kryptowaluta mo\u017ce bowiem traci\u0107 na warto\u015bci z up\u0142ywem czasu, je\u015bli jej poda\u017c jest zbyt wysoka lub przewy\u017csza popyt. Zjawisko to jest znane jako inflacja.<\/p>\n Token to kryptowaluta<\/strong> wydana w okre\u015blonym celu lub u\u017cywana jako forma wymiany na konkretnym blockchainie<\/a>. Mo\u017ce mie\u0107 wiele zastosowa\u0144, takich jak np. zach\u0119ty zwi\u0105zane z bezpiecze\u0144stwem, uiszczanie op\u0142at transakcyjnych czy zarz\u0105dzanie projektem (tzw. \u201ctokeny zarz\u0105dzania\u201d).<\/p>\n Ka\u017cdy przypadek u\u017cycia jest kluczowy dla popytu na token.<\/p>\n Je\u015bli chodzi o poda\u017c, wi\u0119kszo\u015b\u0107 kryptowalut ma zaplanowane harmonogramy emisji zapisane w kodzie<\/strong>.<\/p>\n Pozwala to inwestorom przewidzie\u0107 liczb\u0119 token\u00f3w, kt\u00f3re b\u0119d\u0105 w obiegu w okre\u015blonym momencie.<\/p>\n Stopa emisji i harmonogramy s\u0105 wi\u0119c wa\u017cnymi czynnikami przy okre\u015blaniu wska\u017anika inflacji.<\/p>\n W tej sekcji przyjrzyjmy si\u0119 bli\u017cej cechom, kt\u00f3re odgrywaj\u0105 kluczow\u0105 rol\u0119 w poda\u017cy i popycie ka\u017cdej kryptowaluty.<\/p>\n Emisja to proces tworzenia nowej kryptowaluty<\/strong>, kt\u00f3ra wcze\u015bniej nie istnia\u0142a. Stanowi fundament ca\u0142ego ekosystemu, dlatego podczas badania tokenomiki warto zada\u0107 nast\u0119puj\u0105ce pytania:<\/p>\n W naszym przyk\u0142adowym studium tokenomiki przyjrzymy si\u0119 Bitcoinowi<\/a> (BTC) i Etherowi<\/a> (ETH).<\/p>\n Zaczniemy od Bitcoina, kt\u00f3rego blockchain wykorzystuje mechanizm konsensusu Proof-of-Work (PoW)<\/a><\/strong>.<\/p>\n Oznacza to, \u017ce nowe monety BTC s\u0105 tworzone za ka\u017cdym razem, gdy g\u00f3rnik dodaje nowy blok do \u0142a\u0144cucha sieci w procesie tez. kopania Bitcoina. Nowe BTC trafia wi\u0119c do obiegu za po\u015brednictwem g\u00f3rnik\u00f3w wed\u0142ug wcze\u015bniej ustalonego harmonogramu (p\u00f3\u017aniej om\u00f3wimy halving<\/a>).<\/p>\n Tymczasem blockchain<\/a> Ethereum u\u017cywa mechanizmu konsensusu Proof-of-Stake (PoS)<\/a><\/strong>. Opiera si\u0119 on na walidatorach, kt\u00f3rzy blokuj\u0105 32 ETH w sieci, aby uzyska\u0107 szans\u0119 na walidacj\u0119 transakcji i tworzenie nowych blok\u00f3w.<\/p>\n Nowo utworzone ETH jest nast\u0119pnie dystrybuowane do aktywnych walidator\u00f3w w ka\u017cdej epoce (trwaj\u0105cej oko\u0142o 6 minut), w oparciu o ich wydajno\u015b\u0107.<\/p>\n Inne tokeny blockchain warstwy pierwszej (L1)<\/a><\/strong> i warstwy drugiej (L2)<\/strong>, takie jak Litecoin (LTC) i Cardano (ADA), stosuj\u0105 mechanizmy emisji podobne do BTC i ETH.<\/p>\n Jednak nie wszystkie kryptowaluty maj\u0105 tak skomplikowane mechanizmy emisji. Istniej\u0105 te\u017c projekty, kt\u00f3re tworz\u0105 ca\u0142\u0105 poda\u017c token\u00f3w na samym pocz\u0105tku. Zazwyczaj s\u0105 one sprzedawane poprzez najnowsze i najpopularniejsze ICO.<\/p>\n Tokenomika<\/strong> definiuje r\u00f3wnie\u017c maksymaln\u0105 poda\u017c<\/strong> oraz poda\u017c w obiegu<\/strong>. W tym kontek\u015bcie kryptowaluty zasadniczo dziel\u0105 si\u0119 na dwa rodzaje:<\/p>\n Na przyk\u0142ad ca\u0142kowita poda\u017c BTC wynosi 21 milion\u00f3w monet<\/strong>, podczas gdy ETH jest nielimitowane<\/strong>. Fani Bitcoina uznaj\u0105 jego ograniczon\u0105 liczb\u0119 za ogromn\u0105 zalet\u0119. Dzi\u0119ki temu moneta jest postrzegana jako zabezpieczenie przed inflacj\u0105 i uchodzi za “cyfrowe z\u0142oto”.<\/p>\n Z kolei poda\u017c w obiegu to termin, kt\u00f3ry odnosi si\u0119 do liczby monet aktualnie dost\u0119pnych na rynku.<\/p>\n Zosta\u0142a nam jeszcze kapitalizacja rynkowa, czyli ca\u0142kowita warto\u015b\u0107 projektu kryptowalutowego. Obliczysz j\u0105, mno\u017c\u0105c cen\u0119 tokena (pojedynczego) przez jego aktualn\u0105 poda\u017c w obiegu.<\/p>\n Wiele projekt\u00f3w kryptowalutowych ujawnia szczeg\u00f3\u0142owe podsumowanie swojej dystrybucji token\u00f3w<\/strong>.<\/p>\n Cz\u0119sto zdarza si\u0119, \u017ce cz\u0119\u015b\u0107 kryptowalut trafia do wczesnych inwestor\u00f3w i funduszy venture capital w celu pozyskania \u015brodk\u00f3w na dalszy rozw\u00f3j, a tak\u017ce do za\u0142o\u017cycieli i cz\u0142onk\u00f3w zespo\u0142u projektowego jako bodziec motywuj\u0105cy do dalszej pracy.<\/p>\n Dystrybucja token\u00f3w mo\u017ce odbywa\u0107 si\u0119 stopniowo, np. z okresem nabywania uprawnie\u0144 (vesting)<\/strong>, ale nie zawsze tak jest.<\/p>\n Generalnie strategia wprowadzania token\u00f3w na rynek ma znaczny wp\u0142yw na ich cen\u0119, szczeg\u00f3lnie je\u015bli pierwotni posiadacze zdecyduj\u0105 si\u0119 na sprzeda\u017c swojej cz\u0119\u015bci aktyw\u00f3w. Dlatego warto przeanalizowa\u0107 projekt pod tym wzgl\u0119dem.<\/p>\n Spalanie to proces wysy\u0142ania kryptowalut na nieodzyskiwalne adresy portfeli.<\/strong> Zabieg ten s\u0142u\u017cy do kontrolowania inflacji poprzez zmniejszenie poda\u017cy obiegowej.<\/p>\n Spalanie token\u00f3w<\/strong> r\u00f3\u017cni si\u0119 w zale\u017cno\u015bci od projektu. Niekt\u00f3re inicjatywy decyduj\u0105 si\u0119 na usuwanie okre\u015blonego procentu poda\u017cy obiegowej losowo lub w okre\u015blonych odst\u0119pach czasu.<\/p>\n Z kolei inne blockchainy, np. Ethereum, maj\u0105 spalanie wbudowane w op\u0142aty transakcyjne<\/strong> (spalana jest cz\u0119\u015b\u0107 op\u0142aty).<\/p>\n Nie wszystkie kryptowaluty maj\u0105 mechanizmy spalania (np. w sieci Bitcoin takowego nie znajdziemy). Czasem zdarza si\u0119 jednak, \u017ce blockchain otrzymuje aktualizacj\u0119 wprowadzaj\u0105c\u0105 spalanie monet.<\/p>\n Mo\u017cna przywo\u0142a\u0107 tutaj przyk\u0142ad Ethereum, kt\u00f3re w sierpniu 2019 roku wdro\u017cy\u0142o aktualizacj\u0119 \u201eLondon\u201d.<\/p>\n Platformy zdecentralizowanych finans\u00f3w (DeFi)<\/a> oferuj\u0105 u\u017cytkownikom dodatkowy zysk za blokowanie swoich token\u00f3w<\/strong> w pulach p\u0142ynno\u015bci<\/a> lub pulach stakingowych<\/strong>. Proces ten ma wp\u0142yw na obiegow\u0105 poda\u017c tokena, poniewa\u017c zmniejsza presj\u0119 sprzeda\u017cow\u0105.<\/p>\n U\u017cyteczno\u015b\u0107 tokena<\/strong> nap\u0119dza jego popyt, co ostatecznie wp\u0142ywa na cen\u0119, kapitalizacj\u0119 rynkow\u0105, a nawet liczb\u0119 sztuk wprowadzon\u0105 do publicznego obrotu (w przypadku ETH z powodu spalania op\u0142at za gaz).<\/p>\n Na przyk\u0142ad popyt na ETH wynika z roli \u015brodka p\u0142atno\u015bci, kt\u00f3r\u0105 moneta pe\u0142ni w Ethereum. Je\u015bli u\u017cytkownicy sieci nie posiadaj\u0105 ETH, nie skorzystaj\u0105 z platform DeFi, nie kupi\u0105 NFT<\/a> ani nie zagraj\u0105 w gry blockchain.<\/p>\n Oczywi\u015bcie spekulacje inwestor\u00f3w<\/strong> r\u00f3wnie\u017c nap\u0119dzaj\u0105 popyt na token. Jest to szczeg\u00f3lnie prawdziwe podczas rynk\u00f3w byka, gdy inwestorzy szukaj\u0105 zysk\u00f3w z handlu kryptowalutami.<\/p>\n Innymi zastosowaniami token\u00f3w s\u0105 m.in. p\u0142atno\u015bci, zarz\u0105dzanie projektem, staking<\/a>, zabezpieczanie<\/strong> (collateralization), czy yield farming<\/strong>.<\/p>\n Unikalne r\u00f3\u017cnice techniczne mog\u0105 pom\u00f3c kryptowalucie wyr\u00f3\u017cni\u0107 si\u0119 spo\u015br\u00f3d konkurencji.<\/p>\nCzym jest token?<\/span><\/h2>\n
Wyja\u015bnienie tokenomiki: g\u0142\u00f3wne cechy<\/span><\/h2>\n
<\/p>\n
Emisja<\/h3>\n
\n
Maksymalna poda\u017c, poda\u017c w obiegu i kapitalizacja rynkowa<\/h3>\n
\n
Dystrybucja<\/h3>\n
Spalanie<\/h3>\n
Zach\u0119ty DeFi<\/h3>\n
U\u017cyteczno\u015b\u0107<\/h3>\n
Kwestie techniczne<\/h3>\n