Technologia blockchain: wprowadzenie

Jak dzia?a technologia blockchain? Podstawow? koncepcj? ?atwo zrozumie?. Jest to sposób przechowywania danych. Dane s? organizowane w pojedyncze bloki, które ??cz? si? i tworz? ?ańcuch bloków. Nowe dane wprowadza si? do nowego bloku, zamiast nadpisywa? stare informacje.

Dzi?ki temu sie? blockchain zapewnia trwa??, niepodlegaj?c? edycji, chronologiczn? histori? zdarzeń.

Jak u?ywa? technologii blockchain? G?ównym zastosowaniem sieci blockchain jest rejestrowanie transakcji finansowych. Mo?e by? te? u?ywany do innych celów, takich jak ?ańcuchy dostaw, rejestry podró?y i dokumentacja prawna.

Firma Iron Mountain informuje, ?e ponad 40 czo?owych instytucji z bran?y fintech i coraz wi?cej firm z ró?nych sektorów eksperymentuje z technologi? rozproszonej bazy danych (ang. DLT – distributed ledger technology).

Czy u?ycie technologii blockchain jest bezpieczne?

Tak, blockchain jest bezpieczny. Wielu nowicjuszy pyta: co powstrzymuje hakera przed w?amaniem si? do ?ańcucha i zmian? poszczególnych bloków?

Wi?kszo?? cyfrowych rejestrów jest scentralizowana na jednym solidnie zabezpieczonym serwerze. Natomiast blockchain jest zdecentralizowany. Rozpisany na wielu, a nawet na tysi?cach serwerów.

Na pierwszy rzut oka mo?e to wygl?da? jak koszmar dla specjalisty ds. bezpieczeństwa. Jednak w praktyce jest inaczej.

Zanim nowy blok danych zostanie dodany do ?ańcucha, dany serwer weryfikuje zapisy z istniej?cymi zapisami innych serwerów. Je?li co? si? nie zgadza, ?ańcuch jest wstrzymany, a ka?da transakcja anulowana i wymaga ponownego sprawdzenia.

Aby nielegalnie zmieni? blok, haker musia?by w?ama? si? do tysi?cy serwerów jednocze?nie i wprowadzi? zmiany we wszystkich. Zadanie trudne, cho? mo?liwe.

Zalety sieci blockchain s? niezaprzeczalne. Bez centralnej kontroli rejestru technologia ma wiele zastosowań.

Chris Baraniuk z BBC przedstawia scenariusz, w którym klient chce dokona? zakupu, ale sie? banku jest nieczynna. Je?li bank u?ywa w?asnego, prywatnego rejestru, klient ma k?opot.

Natomiast je?li bank korzysta z technologii blockchain, klient nadal mo?e u?y? karty kredytowej lub innej, dowolnej metody, aby uzyska? dost?p do blockchaina banku.

Mi?dzy innymi dzi?ki temu, blockchain to podstawa walut cyfrowych, takich jak bitcoin (BTC). Brak centralnej kontroli oznacza, ?e nikt nie mo?e manipulowa? wymiany bitcoinów dla w?asnych korzy?ci.

Dlaczego blockchain, wprowadzony komercyjnie ponad 10 lat temu, nie zdoby? wi?kszego udzia?u na rynku rozproszonych rejestrów cyfrowych?

Poza projektami opartymi stricte na kryptowalutach, wi?kszo?? organizacji nadal ostro?nie podchodzi do technologii blockchain. Firmy przewa?nie ograniczaj? si? do kilku pilota?owych projektów. Nie wdra?aj? go jeszcze do g?ównych zastosowań biznesowych.

Opory przed pe?nym wdro?eniem mog? wynika? z przepisów dotycz?cych Zaufania, Zarz?dzania, Ryzyka i Zgodno?ci. Wed?ug Josepha Holbrooke’a, autora ksi??ki “Projektowanie Zastosowań Blockchain dla Przedsi?biorstw” (?Architecting Enterprise Blockchain Solutions”):

?Architekt blockchain napotka kilka problemów zwi?zanych z Ogólnym Rozporz?dzeniem o Ochronie Danych, Ustaw? o Przeno?no?ci i Odpowiedzialno?ci Ubezpieczeń Zdrowotnych z 1996 roku, Ustaw? Sarbanes-Oxley z 2002 roku – przepisami dotycz?cymi Poznaj Swojego Klienta (Know Your Customer), zasadami przeciwdzia?ania praniu pieni?dzy i tym podobnym.”

Nathaniel Popper z The New York Times uwa?a, ?e najwi?ksz? wad? blockchain jest to, ?e jest mniej wydajny, ni? scentralizowane rozwi?zania. Co za tym idzie, ?atwiejsze jest projektowanie niezawodnego oprogramowania do naprawy b??dów i uruchamianie nowych us?ug.

Zdarza nam si? narzeka? na komercyjne oprogramowanie. Tymczasem, tu przynajmniej mamy kogo? do kogo mo?na zadzwoni?, gdy co? idzie nie tak. W przypadku blockchain nie mamy takiej mo?liwo?ci.

U?ytkownik sieci nie b?dzie móg? nanie?? w?asnych poprawek na wielu zdecentralizowanych serwerach, skrupulatnie zabezpieczonych przed ingerencj?.

Scentralizowane korporacje dobrze radz? sobie z tworzeniem niezawodnego oprogramowania i jego naprawie, w razie gdy co? pójdzie nie tak. W zdecentralizowanej sieci komputerów i programistów nie ma szefa, który zarz?dzi?by, ?e b??d trzeba naprawi? w ci?gu 20 minut.

Czy blockchain jest poza prawem?

Tego rodzaju demokratyzacja sieci (czy mo?e rozproszenie odpowiedzialno?ci?) równie? stanowi problem w ?wietle prawa. W scentralizowanej, uregulowanej spo?eczno?ci mo?na skutecznie wykluczy? zagro?enia.

Nie jest to takie ?atwe w przypadku blockchaina. Do tej pory us?ugi korzystaj?ce z oprogramowania Tor i licznych wersji czarno rynkowych gie?d, wykorzystuj? ?ańcuch bloków do szerokiego zakresu legalnych i nielegalnych celów. Us?ugi te pojawi?y si? po zlikwidowaniu w 2014 roku Silk Road darknet.

Kolejnym wa?nym aspektem blockchain, który cz?sto si? pomija, jest to, ?e nie wszystkie ?ańcuchy bloków w jego obr?bie s? takie same.

Wesley Crook, CEO FP Complete (chmura do przechowywania danych) zauwa?y? niedawno w wywiadzie z Forbes, ?e pakiety oprogramowania blockchain wyst?puj? w szerokiej gamie projektów i sposobów wdro?enia.

Prawdopodobnie najwa?niejszym elementem jest jednak kryptografia, która powinna obejmowa? najbardziej zaufane, nieodwracalne algorytmy hash i narz?dzia do nadpisywania oraz weryfikacji kluczy publicznych.

Do?wiadczenie pokazuje, ?e wi?kszo?? dotychczasowych naruszeń blockchain wynika?a z b??dów wprowadzonych przez wadliw? implementacj?. Zdarza?y si? te? ataki na warstw? sieci (network layer), niedoci?gni?cia w in?ynierii spo?ecznej (social engineering) i problemy z zabezpieczeniami pami?ci.

Co dalej z technologi? blockchain?

Na t? chwil? nie ma konsensusu, co do losów blockchain. Dla niektórych to przysz?o?? technologii, dla innych ju? artefakt przesz?o?ci. W moim odczuciu przysz?o?? i rozwijanie technologii blockchain stoi pod znakiem zapytania, ze wzgl?du na brak stabilizacji w ?wiatowej gospodarce.

Na Wall Street, Main Street, czy w ?wiecie korporacyjnym, panuj? tendencje decentralizacyjne. Formuj? si? spo?eczno?ci u?ytkowników, aby ustali? w?asne zasady dotycz?ce pracy i sukcesu w sektorze finansowym.

Problem mo?e polega? na próbach dopasowania technologii blockchain na si?? do roli okre?lonej przez scentralizowan? gospodark?, gdzie zasady ustala rz?d i dany rodzaj przemys?u.

Blockchain lepiej nadaje si? do rozwijaj?cej si? gospodarki cyfrowej, gdzie przynajmniej na ten moment jednostki maj? wi?ksz? swobod? w zarz?dzaniu w?asnymi sprawami.