Tokenomika

Czym jest tokenomika?

Tokenomika jest terminem, który odnosi si? do badania poda?y, popytu, dystrybucji i wyceny kryptowalut. Wywodzi si? od s?ów ?token” i ?ekonomia”, dlatego czasem mówi si? tak?e o “ekonomii tokenów”.

Tokenomika obejmuje praktycznie wszystkie aspekty kryptowaluty — pocz?wszy od jej mechanizmu emisji i spalania, a? po u?yteczno?? i inne cechy. Jest to wi?c z?o?ony i wielodyscyplinarny temat.

Inwestorzy badaj? tokenomik?, aby oceni?, czy dana moneta cyfrowa ma zrównowa?on? konstrukcj? ekonomiczn?.

Kryptowaluta mo?e bowiem traci? na warto?ci z up?ywem czasu, je?li jej poda? jest zbyt wysoka lub przewy?sza popyt. Zjawisko to jest znane jako inflacja.

Czym jest token?

Token to kryptowaluta wydana w okre?lonym celu lub u?ywana jako forma wymiany na konkretnym blockchainie. Mo?e mie? wiele zastosowań, takich jak np. zach?ty zwi?zane z bezpieczeństwem, uiszczanie op?at transakcyjnych czy zarz?dzanie projektem (tzw. “tokeny zarz?dzania”).

Ka?dy przypadek u?ycia jest kluczowy dla popytu na token.

Je?li chodzi o poda?, wi?kszo?? kryptowalut ma zaplanowane harmonogramy emisji zapisane w kodzie.

Pozwala to inwestorom przewidzie? liczb? tokenów, które b?d? w obiegu w okre?lonym momencie.

Stopa emisji i harmonogramy s? wi?c wa?nymi czynnikami przy okre?laniu wska?nika inflacji.

Wyja?nienie tokenomiki: g?ówne cechy

W tej sekcji przyjrzyjmy si? bli?ej cechom, które odgrywaj? kluczow? rol? w poda?y i popycie ka?dej kryptowaluty.

Emisja

Emisja to proces tworzenia nowej kryptowaluty, która wcze?niej nie istnia?a. Stanowi fundament ca?ego ekosystemu, dlatego podczas badania tokenomiki warto zada? nast?puj?ce pytania:

• Jak token jest wydawany?
• Jaki mechanizm konsensusu stosuje jego blockchain?

W naszym przyk?adowym studium tokenomiki przyjrzymy si? Bitcoinowi (BTC) i Etherowi (ETH).

Zaczniemy od Bitcoina, którego blockchain wykorzystuje mechanizm konsensusu Proof-of-Work (PoW).

Oznacza to, ?e nowe monety BTC s? tworzone za ka?dym razem, gdy górnik dodaje nowy blok do ?ańcucha sieci w procesie tez. kopania Bitcoina. Nowe BTC trafia wi?c do obiegu za po?rednictwem górników wed?ug wcze?niej ustalonego harmonogramu (pó?niej omówimy halving).

Tymczasem blockchain Ethereum u?ywa mechanizmu konsensusu Proof-of-Stake (PoS). Opiera si? on na walidatorach, którzy blokuj? 32 ETH w sieci, aby uzyska? szans? na walidacj? transakcji i tworzenie nowych bloków.

Nowo utworzone ETH jest nast?pnie dystrybuowane do aktywnych walidatorów w ka?dej epoce (trwaj?cej oko?o 6 minut), w oparciu o ich wydajno??.

Inne tokeny blockchain warstwy pierwszej (L1) i warstwy drugiej (L2), takie jak Litecoin (LTC) i Cardano (ADA), stosuj? mechanizmy emisji podobne do BTC i ETH.

Jednak nie wszystkie kryptowaluty maj? tak skomplikowane mechanizmy emisji. Istniej? te? projekty, które tworz? ca?? poda? tokenów na samym pocz?tku. Zazwyczaj s? one sprzedawane poprzez najnowsze i najpopularniejsze ICO.

Maksymalna poda?, poda? w obiegu i kapitalizacja rynkowa

Tokenomika definiuje równie? maksymaln? poda? oraz poda? w obiegu. W tym kontek?cie kryptowaluty zasadniczo dziel? si? na dwa rodzaje:

• z ograniczon? poda??,
• z nieskończon? poda??.

Na przyk?ad ca?kowita poda? BTC wynosi 21 milionów monet, podczas gdy ETH jest nielimitowane. Fani Bitcoina uznaj? jego ograniczon? liczb? za ogromn? zalet?. Dzi?ki temu moneta jest postrzegana jako zabezpieczenie przed inflacj? i uchodzi za “cyfrowe z?oto”.

Z kolei poda? w obiegu to termin, który odnosi si? do liczby monet aktualnie dost?pnych na rynku.

Zosta?a nam jeszcze kapitalizacja rynkowa, czyli ca?kowita warto?? projektu kryptowalutowego. Obliczysz j?, mno??c cen? tokena (pojedynczego) przez jego aktualn? poda? w obiegu.

Dystrybucja

Wiele projektów kryptowalutowych ujawnia szczegó?owe podsumowanie swojej dystrybucji tokenów.

Cz?sto zdarza si?, ?e cz??? kryptowalut trafia do wczesnych inwestorów i funduszy venture capital w celu pozyskania ?rodków na dalszy rozwój, a tak?e do za?o?ycieli i cz?onków zespo?u projektowego jako bodziec motywuj?cy do dalszej pracy.

Dystrybucja tokenów mo?e odbywa? si? stopniowo, np. z okresem nabywania uprawnień (vesting), ale nie zawsze tak jest.

Generalnie strategia wprowadzania tokenów na rynek ma znaczny wp?yw na ich cen?, szczególnie je?li pierwotni posiadacze zdecyduj? si? na sprzeda? swojej cz??ci aktywów. Dlatego warto przeanalizowa? projekt pod tym wzgl?dem.

Spalanie

Spalanie to proces wysy?ania kryptowalut na nieodzyskiwalne adresy portfeli. Zabieg ten s?u?y do kontrolowania inflacji poprzez zmniejszenie poda?y obiegowej.

Spalanie tokenów ró?ni si? w zale?no?ci od projektu. Niektóre inicjatywy decyduj? si? na usuwanie okre?lonego procentu poda?y obiegowej losowo lub w okre?lonych odst?pach czasu.

Z kolei inne blockchainy, np. Ethereum, maj? spalanie wbudowane w op?aty transakcyjne (spalana jest cz??? op?aty).

Nie wszystkie kryptowaluty maj? mechanizmy spalania (np. w sieci Bitcoin takowego nie znajdziemy). Czasem zdarza si? jednak, ?e blockchain otrzymuje aktualizacj? wprowadzaj?c? spalanie monet.

Mo?na przywo?a? tutaj przyk?ad Ethereum, które w sierpniu 2019 roku wdro?y?o aktualizacj? ?London”.

Zach?ty DeFi

Platformy zdecentralizowanych finansów (DeFi) oferuj? u?ytkownikom dodatkowy zysk za blokowanie swoich tokenów w pulach p?ynno?ci lub pulach stakingowych. Proces ten ma wp?yw na obiegow? poda? tokena, poniewa? zmniejsza presj? sprzeda?ow?.

U?yteczno??

U?yteczno?? tokena nap?dza jego popyt, co ostatecznie wp?ywa na cen?, kapitalizacj? rynkow?, a nawet liczb? sztuk wprowadzon? do publicznego obrotu (w przypadku ETH z powodu spalania op?at za gaz).

Na przyk?ad popyt na ETH wynika z roli ?rodka p?atno?ci, któr? moneta pe?ni w Ethereum. Je?li u?ytkownicy sieci nie posiadaj? ETH, nie skorzystaj? z platform DeFi, nie kupi? NFT ani nie zagraj? w gry blockchain.

Oczywi?cie spekulacje inwestorów równie? nap?dzaj? popyt na token. Jest to szczególnie prawdziwe podczas rynków byka, gdy inwestorzy szukaj? zysków z handlu kryptowalutami.

Innymi zastosowaniami tokenów s? m.in. p?atno?ci, zarz?dzanie projektem, staking, zabezpieczanie (collateralization), czy yield farming.

Kwestie techniczne

Unikalne ró?nice techniczne mog? pomóc kryptowalucie wyró?ni? si? spo?ród konkurencji.

Na przyk?ad w protokole Bitcoina co cztery lata odbywa si? wydarzenie zwane halvingiem, kiedy to liczba nowych BTC tworzonych z ka?dym blokiem zostaje zmniejszona o po?ow?.

Mechanizm ten zapewnia, ?e tokenomika Bitcoina jest odporna na inflacj?.

Z kolei staking w sieci Ethereum spowodowa? wzrost liczby nieaktywnych tokenów ETH. Jako ?e monety s? blokowane przez stakerów, ich liczba na rynku maleje, co mo?e pozytywnie wp?yn?? na cen? Etheru.

Dlaczego tokenomika jest wa?na?

Tradycyjne metody wyceny stosowane do ewaluacji aktywów takich jak akcje nie s? w pe?ni kompatybilne z inwestowaniem w kryptowaluty.

Ka?da cyfrowa moneta ma unikalny zestaw w?a?ciwo?ci (poda?, emisj? i aspekty techniczne), które mo?na zbada? tylko poprzez analiz? tokenomiki.

Dlatego nale?y wzi?? j? pod uwag? przed podj?ciem decyzji inwestycyjnej.

Dzi?ki analizie tokenomiki mo?na zawczasu zidentyfikowa? potencjalne zagro?enia, niesolidne projekty kryptowalutowe oraz tokeny wysokiego ryzyka. Oto kilka wa?nych pytań, nad którymi warto si? zastanowi?:

• Jaka jest u?yteczno?? tokena?
• Czy istnieje naturalny popyt na dan? kryptowalut?, który pomo?e jej przetrwa? rynek nied?wiedzia?
• Czy koncentracja tokenów w r?kach wczesnych inwestorów i cz?onków za?o?ycieli stanowi ryzyko dla inwestycji?
• Który token wyró?nia si? na tle konkurencji najwi?ksz? odporno?ci? na inflacj??

Podsumowanie

Tokenomika to fascynuj?cy temat. Jest dynamiczna i ci?gle ewoluuje.

Dziedzina ta ??czy w sobie ekonomi?, teori? gier, psychologi? rynku, informatyk? i wiele innych kwestii.

Oznacza to, ?e inwestorzy musz? przeanalizowa? g?ówne czynniki wp?ywaj?ce na warto?? tokena podczas badania jego potencja?u.